Váng sữa là loại thực phẩm bổ sung phổ biến trong giới tập luyện thể thao. Thế nhưng một số tác hại của whey protein có thể khiến bạn phải giật mình đấy!
Protein là một trong những thành phần chính của cơ thể, hình thành nên những phần quan trọng khác nhau như gân, da, hormone, enzyme, chất dẫn truyền thần kinh và các phân tử khác nhau. Bột Váng sữa là một trong những thực phẩm bổ sung tăng cơ phổ biến với nhiều lợi ích sức khỏe. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng việc tiêu thụ quá nhiều thực phẩm bổ sung này lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại cho sức khỏe. Hãy cùng tìm hiểu Váng sữa là gì, tác hại của whey protein và lưu ý khi dùng dưới đây nhé.
Váng sữa là gì?
Whey protein là đạm từ váng sữa (chất lỏng tách ra từ sữa trong quá trình làm phô mai). Phần váng sữa sau đó sẽ được lọc, tinh chế và sấy khô thành bột Váng sữa. Có 3 loại whey protein chính và sự khác biệt chủ yếu giữa các loại này là cách xử lý sản xuất:
Whey protein concentrate:
Có chứa khoảng 70 – 80% protein, đây là loại protein whey phổ biến nhất chứa nhiều đường sữa lactose, chất béo và khoáng chất từ sữa.
Whey protein isolate:
Có chứa khoảng 90% protein trở lên, được tinh chế ít đường lactose và chất béo, nhưng cũng chứa ít khoáng chất có lợi cho sức khỏe hơn.
Whey protein hydrolysate:
Được sản xuất bằng cách làm nóng thêm với axit hoặc enzyme, dạng này được xử lý tinh chế giúp cơ thể bạn hấp thụ nhanh hơn.
Các nghiên cứu cho thấy Váng sữa có thể giúp bạn phục hồi sau khi tập thể dục, xây dựng cơ bắp và sức mạnh. Không những thế, loại thực phẩm này thậm chí còn hỗ trợ giảm cân bằng cách làm giảm sự thèm ăn và tăng cường trao đổi chất. Váng sữa là một nguồn protein hoàn chỉnh, có chứa tất cả các axit amin thiết yếu mà cơ thể không thể tạo ra và chỉ có thể bổ sung qua chế độ ăn uống.
Tác hại của Váng sữa
Một số tác hại sẽ có thể xảy ra khi dùng Váng sữa như dưới đây:
1. Tác hại của Váng sữa gây táo bón
Trong một số trường hợp, chứng không dung nạp đường sữa có thể gây táo bón bằng cách làm chậm sự di chuyển của nhu động ruột. Bên cạnh đó, một số người đang thực hiện chế độ đang kiêng low-carb thường ít ăn trái cây và rau quả, nên điều này là nguyên nhân gây ra táo bón.
Trái cây và rau quả là một nguồn chất xơ tốt giúp thúc đẩy nhu động ruột thường xuyên và hỗ trợ đào thải các chất thải đường ruột. Nếu nghi ngờ whey protein là nguyên nhân khiến bạn bị táo bón, bạn hãy kiểm tra xem bạn đã ăn đủ trái cây, rau quả chưa và thử dùng thêm chất xơ hòa tan.
Nhiều người thường có suy nghĩ sai lệch rằng Váng sữa có thể thay thế bữa chính. Tuy nhiên, bạn hãy nhớ rằng đây chỉ là thực phẩm bổ sung, việc sử dụng Váng sữa làm bữa chính sẽ làm tăng nguy cơ thiếu hụt dinh dưỡng.
Các thực phẩm như thịt, trái cây, rau quả… rất giàu chất dinh dưỡng và chứa nhiều loại khoáng chất cần thiết cho một sức khỏe tối ưu. Do đó, bạn phải tiếp tục ăn một chế độ ăn uống cân bằng trong khi đang sử dụng whey protein.
2. Tác hại của Váng sữa trên hệ tiêu hóa
Người sử dụng Váng sữa có thể gặp phải các triệu chứng như đầy hơi, đầy hơi, co thắt dạ dày và tiêu chảy. Những triệu chứng này đều có liên quan đến chứng không dung nạp lactose. Lactose là lượng carb chính trong whey protein, những người không dung nạp lactose không sản xuất đủ lượng enzyme lactase mà cơ thể cần để tiêu hóa.
Không dung nạp đường sữa là tình trạng phổ biến gây ảnh hưởng đến 75% số người trên toàn thế giới. Nếu bạn mắc phải chứng dung nạp đường sữa, hãy thử chuyển sang dạng bột protein whey isolate.
Whey protein isolate được tinh chế ít lượng lactose và chất béo đáng kể hơn so với whey protein concentrate. Những người không dung nạp đường sữa có thể sử dụng whey protein isolate mà không gặp phải triệu chứng gì.
3. Tác hại của Váng sữa gây dị ứng
Vì Váng sữa có nguồn gốc từ sữa bò, do đó những người bị dị ứng sữa bò có thể bị dị ứng với Váng sữa. Các triệu chứng dị ứng sữa bò thường là nổi mề đay, phát ban, sưng mặt, sưng họng, lưỡi, sổ mũi, nghẹt mũi… Trong một số trường hợp, dị ứng sữa bò có thể gây ra sốc phản vệ – một phản ứng dị ứng nghiêm trọng gây đe dọa tính mạng. Dị ứng sữa bò tuy rất hiếm gặp ở người lớn nhưng lại có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng.
Bạn không nên nhầm lẫn giữa tình trạng dị ứng với Váng sữa và sự không dung nạp đường sữa. Tình trạng dị ứng whey protein xảy ra khi cơ thể tạo ra phản ứng miễn dịch với protein, còn chứng không dung nạp lactose lại xảy ra do thiếu enzyme lactase và không liên quan đến hệ thống miễn dịch.
Nếu bị dị ứng với Váng sữa, bạn hãy thử các loại bột protein không sữa như đậu nành, trứng, gạo lứt hoặc protein hạt gai dầu. Nếu bạn không chắc chắn liệu các triệu chứng là do dị ứng hay do không dung nạp, cách tốt nhất là hãy đến gặp bác sĩ thăm khám.
4. Tác hại của Váng sữa đối với thận
Một bữa ăn giàu protein tiềm ẩn nguy cơ sẽ làm tăng áp lực bên trong thận và khiến thận phải hoạt động lọc nhiều máu hơn bình thường. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa rằng chỉ một bữa ăn giàu protein là có thể gây hại cho thận. Việc tiêu thụ lượng protein nhiều hay ít gây hại cho sức khoẻ như thế nào còn phụ thuộc vào cường độ hoạt động trong ngày của bạn.
Người bệnh thận cần cân nhắc lượng protein tiêu thụ vì thận không còn hoạt động hiệu quả để lọc máu. Nếu gặp vấn đề về thận, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ xem có nên sử dụng Váng sữa không và liều lượng như thế nào.
5. Tác hại của Váng sữa đối với gan
Hiện nay vẫn chưa có bằng chứng về việc tiêu thụ quá nhiều protein sẽ gây hại cho gan ở người khỏe mạnh. Trên thực tế, gan cần protein để tự sửa chữa và chuyển đổi chất béo thành lipoprotein – các phân tử giúp loại bỏ chất béo khỏi gan. Nghiên cứu trên 11 phụ nữ béo phì dùng 60g Váng sữa trong 4 tuần đã nhận thấy họ giảm mỡ gan khoảng 21%, giảm triglyceride trong máu khoảng 15% và cholesterol khoảng 7%.
Tuy nhiên, việc tiêu thụ hàm lượng cao protein có thể gây hại cho những người bị xơ gan. Gan giúp loại bỏ các chất có hại trong máu như amoniac – sản phẩm phụ của quá trình chuyển hóa protein. Đối với người bệnh xơ gan, lượng protein cao làm tăng nồng độ amoniac trong máu, gây hại cho não. Do đó, nếu bạn gặp vấn đề về gan thì hãy nhớ phải hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng Váng sữa.
Hầu hết các tác hại của Váng sữa đến từ việc sử dụng không đúng liều lượng. Do đó, chỉ cần biết sử dụng whey protein đúng cách là bạn sẽ hạn chế được rất nhiều tác dụng phụ có thể xảy ra.
Cách dùng Váng sữa
Nhìn chung Váng sữa tương đối an toàn và không gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng. Việc tiêu thụ nhiều protein hơn sẽ không mang lại cho bạn lợi ích sức khỏe bổ sung, mà còn tiềm ẩn nhiều vấn đề sức khỏe khác. Bạn nên lưu ý một số vấn đề khi dùng whey protein như:
Liều dùng cho người bình thường: Bổ sung từ 0,8 – 1,3g protein trên 1kg trọng lượng cơ thể.
Liều dùng cho người tập thể hình: Bổ sung khoảng 2g protein trên 1kg trọng lượng cơ thể.
Lượng nước khi dùng: Một muỗng Váng sữa 30g cần tương đương 150 – 300ml nước.
Thời gian dùng: Bạn nên uống Váng sữa vào buổi sáng sớm sau khi thức dậy khoảng 20 – 30 phút và sau khi tập thể dục.
Nếu bạn gặp các triệu chứng khó chịu như đầy hơi, chuột rút, tiêu chảy… sau khi uống whey protein, bạn hãy thử chuyển sang loại whey isolate.
Váng sữa sẽ không gây ra tác hại nghiêm trọng nếu bạn sử dụng đúng cách và đúng liều. Thế nên, hãy tận dụng những lợi ích mà whey protein để nâng cao sức khỏe và tăng cường cơ bắp nhé!
