Câu kỷ tử còn gọi là Câu khởi, khởi tử là một vị thuốc bổ, rất tốt cho sức khỏe. Ngoài ra kỷ tử còn có tác dụng điều trị di mộng tinh và giúp giảm cân ở người béo phì.
Kỷ tử còn có tên là Câu khởi, khởi tử, địa cốt tử, câu kỷ tử
Câu kỷ tử hay kỷ tử là quả chín phơi khô của cây Câu khởi.
Tên khoa học
Lycium sinense Mill., thuộc họ Cà Solanaceae.
Mô tả cây thuốc Câu kỷ tử
Câu kỷ tử còn gọi là Câu khởi là dạng cây nhỏ, chỉ cao từ 0,5 đến 1,5m. Hoa có màu tím đỏ. Quả mọng, hình trứng, khi chín có màu tím đỏ hay vàng đỏ. (Xem hình ảnh cây kỷ tử để thấy rõ hơn)
Bộ phận dùng:
Quả của cây Câu khởi tử (Kỷ tử) chính là bộ phận chủ yếu được dùng làm thuốc của cây thuốc này. Ngoài ra Lá, cỏ cây và rễ cùng đều được dùng làm thuốc:
Lá (rau khởi) dùng nấu canh điều trị ho, sốt.
Vỏ và rễ cây Câu khởi tử phơi khô còn gọi là “Địa cối bì”
Nơi sống và thu hái:
Cây Câu khởi tử là loài cây thuốc mọc nhiều ở các quốc gia Châu Á như Trung Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản. Trước đây quả của cây Khởi tử (kỷ tử) ta thường phải nhập của Trung Quốc. Nhưng một vài năm gần đây nước ta đã bắt đầu trồng để lấy quả làm thuốc. Cây được trồng bằng hình thức gieo hạt hoặc dâm cành. Sau 3 năm có thể thu hoạch được. Quả được hái vào tháng 8 đến tháng 10 hàng năm. Theo kinh nghiệm của những nhà vườn, trồng cây khởi tử thì cứ 1ha sai quả có thể cho thu hoạch được 1,5 tấn quả.
Thành phần hóa học:
Các nhà khoa học đã tìm thấy trong thân và rễ cây Câu khởi tử có 0.08% ancalioit, 1.7% saponin.
Trong 100g quả có 3.96mg coroten, 150mg canxi, 6.7mgP, 3.4mg sắt, 3mg Vitamin C, 1.7mg axit nicotinic, 0.23mg amon sunfat.
Những năm gần đây, câu kỷ tử được ca ngợi là siêu thực phẩm bởi khả năng chống lại bệnh đái tháo đường và thậm chí cả ung thư. Ngoài ra, loại quả này chứa nhiều chất chống oxy hóa mạnh có thể ngăn cản quá trình lão hóa.
Giá trị dinh dưỡng của câu kỷ tử
Câu kỷ tử thuộc họ quả mọng, có vị đắng xen lẫn một chút vị chua nhưng kèm theo cảm giác ngọt ở hậu vị. Bạn có thể ăn quả tươi hoặc quả khô. Đặc biệt, các chuyên gia dinh dưỡng đánh giá cao câu Câu khởi sấy khô bởi hàm lượng dinh dưỡng cô đặc ở mức cao.
Câu kỷ tử là một trong những loại quả chứa nhiều vitamin và khoáng chất tốt, bao gồm:
Sắt
Kẽm
Chất xơ
Vitamin C
Vitamin A
Chất chống oxy hóa.
Ngoài ra, loại quả này còn đem đến 8 axit amin thiết yếu. Các chuyên gia dinh dưỡng nói rằng 120gram câu kỷ tử cung cấp 10% lượng protein mà cơ thể cần mỗi ngày, một con số đáng ngạc nhiên đối với trái cây. Các carbohydrate trong loại quả này thuộc dạng carbon phức, đồng nghĩa cho khả năng điều chỉnh đường huyết và ngăn ngừa nguy cơ gặp phải tình trạng mệt mỏi do tiêu thụ lượng lớn carbohydrate (sugar crash) trong tương lai.
Tác dụng của câu kỷ tử với sức khỏe
Một số ưu điểm nổi bật của quả Câu khởi tử mà bạn không nên bỏ qua bao gồm:
1. Tăng cường thị lực
Quả Câu khởi tử đặc biệt giàu zeaxanthin, một chất chống oxy hóa được biết đến với những lợi ích tuyệt vời cho đôi mắt. Ăn loại quả này được coi là một biện pháp điều trị tự nhiên cho bệnh thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi già. Zeaxanthin trong quả mọng cũng sẽ bảo vệ mắt khỏi tác động của tia cực tím, các gốc tự do và các dạng trầm cảm khác nhau.
2. Câu kỷ tử giúp giảm cân
Câu kỷ tử có lượng calo thấp và giàu chất dinh dưỡng, do vậy bạn hoàn toàn có thể dành cho loại quả này một vị trí trong kế hoạch ăn kiêng giảm cân. Ngoài ra, lượng đường trong câu kỷ tử khá thấp, khiến người ăn vào vẫn cảm thấy no cũng như thỏa mãn cơn thèm nhưng không hề mập thêm. Chất xơ dồi dào từ loại quả này sẽ bảo vệ vòng eo khỏi sự tấn công của lũ mỡ thừa đáng ghét.
Bạn có thể chế biến câu kỷ tử thành thức uống giảm cân với công thức như sau:
10g quả khô
1 quả chanh
1/2 trái kiwi
300ml nước khoáng.
Cách thực hiện khá đơn giản, bạn chỉ cần vắt chanh để lấy nước, sau đó đưa tất cả nguyên liệu vào máy rồi xay nhuyễn cùng một chút đá lạnh.
3. Cải thiện khả năng tình dục
Câu kỷ tử có một lịch sử lâu dài gắn liền với nhiệm vụ hỗ trợ sinh sản. Một nghiên cứu đã cho thấy khả năng của quả kỷ tử trong việc:
Cải thiện khả năng tình dục
Cải thiện nồng độ testosterone
Tăng khả năng di chuyển và số lượng của tinh trùng
Kéo dài thời gian cương cứng và phản ứng xuất tinh.
Các bác sĩ cũng gợi ý quả Câu khởi tử có thể là một lựa chọn thay thế cho những phương thuốc điều trị rối loạn cương dương như Viagra.
4. Chống trầm cảm
Không những giàu vitamin B và C mà kỷ tử cũng chứa mangan và chất xơ. Tất cả các chất dinh dưỡng này sẽ làm tăng mức năng lượng tích cực của bạn. Loại quả mọng này đã được sử dụng trong y học cổ truyền Trung Quốc để chống trầm cảm, các rối loạn lo âu và cảm xúc khác.
5. Thải độc cho gan
Các loại quả mọng thường được sử dụng cùng với nhiều loại thảo mộc truyền thống khác như cam thảo và nấm linh chi trong việc làm sạch gan. Theo dân gian, quả câu kỷ tử có lợi cho cả gan và thận, hỗ trợ phục hồi sức mạnh của cơ thể kèm theo khả năng đào thải độc tố. Vào những ngày nóng bức, bạn hãy pha cho mình 1 bình trà Câu khởi tử để hạ hỏa và tăng cường sinh khí nhé.
Cách pha trà kỷ tử cùng long nhãn không hề phức tạp, nguyên liệu bạn cần chuẩn bị gồm:
Trà
Mật ong
Táo tàu khô
Nước đun sôi
Quả kỷ tử khô.
Cách thực hiện như sau:
Bỏ lá trà vào bình đựng, lược qua 1 lần với nước sôi (tráng trà)
Cho tất cả nguyên liệu vào bình
Đậy kín và ngâm nguyên liệu trong 5 – 10 phút
Nếu muốn có vị ngọt tự nhiên, bạn có thể cho thêm chút mật ong
Rót ra ly và thưởng thức.
6. Tăng cường hệ miễn dịch
Hệ thống miễn dịch khỏe mạnh và việc ngừa cúm luôn đi đôi với nhau. Các vitamin trong quả câu kỷ tử có thể tăng cường hiệu quả của vắc-xin cúm. Điều này rất hữu ích vì biện pháp tiêm phòng không phải lúc nào cũng bảo vệ bạn khỏi sự tấn công của virus.
7. Hỗ trợ giảm đau
Quả kỷ tử mang đặc tính chống viêm, có thể giúp bạn đẩy lùi một vài cơn đau, chẳng hạn như đau khớp. Dẫu vậy, vẫn còn khá ít thông tin chứng minh loại quả này sẽ đem lại tác dụng tương tự với tình trạng đau cơ bắp.
8. Câu kỷ tử làm đẹp da
Bạn lo lắng về làn da sậm màu cùng những nốt thâm hay vết nhăn đáng ghét? Vậy thì đừng buồn bã nữa bởi vị cứu tinh đã xuất hiện rồi đây. Bạn có biết kỷ tử có tác dụng tốt trong việc điều trị nám da bởi chúng rất giàu vitamin C, beta-carotene và axit amin. Những hợp chất này đều giúp cải thiện sự hiện diện của hắc sắc tố, từ đó giúp làn da trở nên sáng hồng, mịn màng.
Ngoài cách ăn trực tiếp, bạn có thể nghiền nhỏ một vài quả Câu khởi tử và trộn cùng sữa chua. Sau đó đắp hỗn hợp này lên mặt, để yên trong 15 – 20 phút rồi rửa sạch bằng nước lạnh. Thực hiện việc này mỗi ngày sẽ đem lại kết quả mỹ mãn nhất cho làn da.
Chưa dừng lại ở đó, nếu đang đối mặt với tình trạng mụn xuất hiện, ngoài việc dùng sản phẩm chăm sóc da từ bên ngoài, bạn nên uống thêm trà câu kỷ tử để hỗ trợ từ bên trong và giảm nguy cơ mụn trứng cá tấn công đột ngột. Cách pha chế trà kỷ tử khá đơn giản cũng như dễ làm, chỉ cần những nguyên liệu sau:
15g quả kỷ tử
Nước đun sôi.
Thực hiện
Rửa sạch quả
Cho kỷ tử vào bình đựng
Rót nước sôi vào
Để yên trong vòng 15 – 20 phút
Rót ra ly và thưởng thức.
9. Câu kỷ tử giúp tóc nhanh dài
Khi bị rụng tóc, bạn hãy nghĩ đến vitamin A nhé. Đây là loại chất có khả năng cải thiện khả năng tăng cường lưu thông máu trên cơ thể và da đầu, từ đó kích thích tóc tăng trưởng kèm theo ngăn ngừa tình trạng gãy yếu. Như thông tin bài viết đã đề cập ở trên, quả Câu khởi tử rất giàu vitamin C. Chất dinh dưỡng này giúp hấp thu sắt, một yếu tố cần thiết cho sự phát triển của tóc.
10. Cải thiện sức khỏe của phổi
Các nghiên cứu cho thấy việc tiêu thụ câu kỷ tử trong bốn tuần giúp giảm viêm ở phổi và tăng hoạt động của bạch cầu nhằm chống lại các bệnh về phổi như cúm, hen suyễn…
11. Điều chỉnh huyết áp
Hợp chất polysacarit của quả kỷ tử được đánh giá cao ở đặc tính chống tăng huyết áp. Trên thực tế, đây là thành phần thường thấy trong các bài thuốc y học cổ truyền nhằm giúp bệnh nhân điều chỉnh huyết áp ổn định và ngăn ngừa các bệnh liên quan.
Tác dụng phụ của câu kỷ tử
Dẫu rất tốt cho sức khỏe, quả Câu khởi tử tồn tại một số bất lợi mà bạn cần chú ý đến, chẳng hạn như:
1. Tương tác với thuốc
Câu kỷ tử có thể tương tác với một số loại thuốc. Nếu bạn đang dùng warfarin (chất làm loãng máu), bạn không nên sử dụng loại quả này. Ngoài ra, câu kỷ tử cũng có thể gây ra tương tác xấu với thuốc trị bệnh đái tháo đường và thuốc trị huyết áp. Để đảm bảo tính an toàn, bạn hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
2. Gây dị ứng
Những người bị dị ứng phấn hoa phải tránh xa quả câu kỷ tử. Chúng có thể khiến bạn nhạy cảm ánh sáng, từ đó hình thành phát ban trên da khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.
3. Nguy hiểm với mẹ bầu
Phụ nữ mang thai được khuyến cáo tuyệt đối không ăn quả Câu khởi tử vì chúng có thể gây sảy thai. Ngoài ra, nếu đang cho con bú, loại quả này cũng sẽ không thích hợp bởi sẽ ảnh hưởng đến khả năng tiết sữa.
