Bài thuốc chữa rối loạn chuyển hóa được xếp theo từng thể bệnh. Theo quan điểm của các nhà chuyên môn thì rối loạn chuyển hóa lipid được xếp vào nhóm các bệnh gây ra do yếu tố “đàm ẩm”. Nhìn chung, những người có bệnh của chứng đàm ẩm thường có biểu hiện thể trạng béo bệu, người cảm giác nặng nề. Tuy nhiên theo nguyên nhân sinh ra đàm ẩm và chứng bệnh đàm ẩm gây ra mà có thêm các biểu hiện khác nhau:
Bài thuốc chữa rối loạn chuyển hóa thể thận dương hư tổn
Do tuổi cao thiên quý kiệt, công năng thận dương hư tổn khiến cho tỳ dương không được ôn ấm, chức năng vận hóa thủy thấp bất thường làm cho sự vận hành của thủy dịch trong cơ thể không lưu lợi, tích lại trong cơ thể lâu ngày mà sinh bệnh. Đàm sinh ra làm thanh dương không thăng, che lấp khiếu trên gây chứng hoa mắt, chóng mặt. Dương hư sinh ngoại hàn nên người sợ lạnh, tay chân lạnh. Lưng gối là phủ của thận, thận hư gây đau lưng mỏi gối. Tỳ dương hư khiến nguồn sinh hóa khí huyết kém nên người mệt mỏi, vô lực, chất lưỡi đạm nhạt.
Phương trị của Bài thuốc chữa rối loạn chuyển hóa: Bát vị hoàn gia giảm: Thục địa 32g, Phụ tử 4g, Hoài sơn 16g, Nhục quế 4g, Sơn thù 16g, Ngưu tất 12g, Đan bì 12g, Ba kích 16g, Trạch tả 12g, Xa tiền 16g, Phục linh 12g, Trư linh 4g, Dâm dương hoắc 16g. Sắc uống ngày 1 thang lúc còn ấm nóng.
Bài thuốc chữa rối loạn chuyển hóa Thể đàm trệ
Do ăn uống không điều độ, ăn nhiều đồ cao lương ngọt béo, hoặc do uống nhiều rượu làm tổn thương tỳ. Tỳ hư không vận hóa được thủy thấp làm thủy thấp đình trệ, lâu ngày hóa đàm, đàm nung nấu trong cơ thể mà gây bệnh. Đàm có bản chất là trệ, cản trở sự vận hành của khí cơ, làm khí cơ của tạng phủ không thông sướng nên tức ngực, bụng trướng, khó nuốt, cảm giác buồn nôn hoặc nôn. Đàm do thấp hóa thành nên có tính chất như thấp nên miệng dính, lưỡi dính nhớt.
Phương điều trị của Bài thuốc chữa rối loạn lipid : Nhị trần thang gia giảm: Trần bì 10g, Sơn tra 12g, Bán hạ 8g, Hậu phác 15g, Phục linh 15g, Thương truật 15g, Cam thảo 6g.
Thể thấp nhiệt
Do uất ức lâu ngày hoặc do can đởm thấp nhiệt, khí cơ bất lợi ảnh hưởng chức năng sơ tiết của can đởm từ đó ảnh hưởng tỳ, khiến phân hóa thủy dịch rối loạn. Can khí kém uất lại hóa nhiệt sinh ra chứng đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, khí cơ bất lợi không thông sướng nên có cảm giác tức ngực, phiền nhiệt, cơ thể như bị bó. Đàm hóa nhiệt gây tổn thương tân dịch khiến lưỡi đỏ, rêu vàng, mạch sác.
Bài thuốc chữa rối loạn chuyển hóa gồm có: Tứ linh tán, lục nhất tán: Bạch linh 15g, Trư linh 15g, Bạch truật 15g, Trạch tả 15g, Hoạt thạch 25g, Cam thảo 4g, Thảo quyết minh 12g, Kim ngân đằng 12g, Ý dĩ 12g. Tán bột mịn, trộn đều, uống 12g – 18g/lần x 2 lần/ngày với nước ấm.có thể làm thang sắc với liều thích hợp
