Tiêm phòng viêm gan B là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất hiện nay. Để bảo vệ sức khỏe của bé yêu, cha mẹ nên cho trẻ tiêm phòng Viêm gan B ngay trong vòng 24h sau sinh. Vậy tiêm vacxin viêm gan B mấy lần là đủ? Mỗi mũi tiêm cách thời gian bao lâu?
Tại sao cần tiêm phòng vắc xin viêm gan B?
Viêm gan B là bệnh do virus HBV (Hepatitis B virus) gây ra. Bệnh lây truyền qua đường máu hay dịch tiết, qua quan hệ tình dục không an toàn, lây nhiễm từ mẹ sang con, tiếp xúc với vết thương hở/máu của bệnh nhân viêm gan B. Virus viêm gan B gây hoại tử tế bào gan, dẫn đến biến chứng viêm gan B, nặng hơn là xơ gan, ung thư gan.
Viêm gan B chưa có thuốc điều trị dứt điểm. Việc chữa bệnh chủ yếu dựa trên nguyên lý kiểm soát được virus viêm gan B để nó ở trạng thái “ngủ” không hoạt động, không phát triển, từ đó không gây ra các biến chứng nguy hiểm.
Biện pháp phòng bệnh chủ động hiệu quả nhất hiện nay là tiêm vắc xin. Tại Việt Nam, vắc xin viêm gan B nằm trong chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia. Tất cả trẻ em đều được tiêm vắc xin viêm gan B trong vòng 24 giờ đầu sau sinh.
Tiêm vacxin viêm gan B mấy lần là đủ?
Lộ trình tiêm phòng vacxin viêm gan B cho trẻ
Trường hợp mẹ không nhiễm viêm gan B:
Liều sơ sinh được Tiêm phòng viêm gan B trong vòng 24 giờ đầu sau sinh hoặc sớm nhất có thể nếu trẻ phải trì hoãn tiêm vacxin viêm gan B
Liều thứ 2, 3, 4 có thể Tiêm phòng viêm gan B với vắc xin phối hợp chứa thành phần viêm gan B (vắc xin 6 trong 1 hoặc vắc xin 5 trong 1) bắt đầu tiêm khi trẻ đủ 2 tháng tuổi, khoảng cách tối thiểu giữa 2 liều là 1 tháng.
Liều cuối cùng nhắc khi trẻ 18 tháng tuổi với vắc xin 6 trong 1 ( khuyến cáo nên hoàn thành trước 24 tháng tuổi).
Trường hợp mẹ bị nhiễm viêm gan B
Trong giai đoạn mang thai, viêm gan B lây từ mẹ sang con với tỉ lệ rất thấp, thường không quá 2%. Tuy nhiên, trong quá trình chuyển dạ của người mẹ, khả năng lây nhiễm rất cao. Do đó, nếu người mẹ bị viêm gan B, cần tiêm vắc xin và huyết thanh kháng viêm gan B cho trẻ trong vòng 24 giờ sau sinh, tốt nhất là 12 giờ để đảm bảo trẻ không bị lây bệnh. Thời điểm Tiêm phòng viêm gan B càng trễ, hiệu lực của vắc xin càng giảm:
Tiêm vắc xin trong 24 giờ đầu sẽ phòng được 85 – 90% sự lây truyền virus viêm gan B từ mẹ sang con
Tiêm vắc xin ngày hôm sau (48 giờ), hiệu lực vắc xin giảm 50 – 57% mỗi ngày
Tiêm vacxin viêm gan B mấy lần là đủ? Mỗi mũi tiêm cách thời gian bao lâu?
Tiêm vắc xin trong 24 giờ đầu sẽ phòng được 85 – 90% sự lây truyền virus viêm gan B
Trình tự tiêm phòng viêm gan B cho trẻ khi người mẹ mang virus viêm gan B có thể theo 2 phác đồ như sau:
Phác đồ 1: 0-1-2-12
Liều sơ sinh Tiêm phòng viêm gan B trong vòng 24 giờ, tốt nhất là 12 giờ sau sinh. Cần tiêm phối hợp cùng huyết thanh kháng viêm gan B.
Liều thứ 2 được tiêm khi trẻ đủ 1 tháng tuổi.
Liều thứ 3 tiêm khi trẻ được đủ 2 tháng tuổi.
Liều thứ 4 tiêm cách liều thứ 3: 12 tháng.
Phác đồ 2: 0-1-6-18
Liều sơ sinh tiêm trong vòng 24 giờ, tốt nhất là 12 giờ sau sinh. Cần tiêm phối hợp cùng huyết thanh kháng viêm gan B.
Liều thứ 2 được tiêm khi trẻ đủ 1 tháng tuổi.
Liều thứ 3 tiêm khi trẻ được 6 tháng tuổi.
Liều thứ 4 tiêm khi trẻ được 18 tháng tuổi.
Sau tiêm liều thứ 4 ít nhất 1 tháng có thể xét nghiệm HBsAg và HBsAb để xác định trẻ có bị nhiễm viêm gan B không và hiện đã có đủ kháng thể kháng virus viêm gan B giúp bảo vệ trẻ chưa?
Lưu ý do vắc xin viêm gan B không tạo đáp ứng miễn dịch suốt đời vì lượng kháng thể sẽ giảm dần theo thời gian nên sau 5 năm cần cho trẻ xét nghiệm kháng thể chống virus viêm gan B (HBsAb). Nếu kháng thể HBsAb < 10mUI/ml cần tiêm nhắc lại 1 liều vắc xin để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh.
Lộ trình tiêm phòng vacxin viêm gan B cho người lớn
Xét nghiệm trước khi Tiêm phòng viêm gan B: Cần làm các xét nghiệm HBsAg và anti-HBs (HBsAb) để biết đã bị nhiễm virus viêm gan B hay trong cơ thể đã có kháng thể kháng virus viêm gan B hay chưa.
Nếu kết quả là HBsAg dương tính, nghĩa là bạn đã nhiễm virus viêm gan B, việc Tiêm phòng viêm gan B sẽ không còn hiệu quả. Còn nếu HBsAb dương tính tức là bạn đã có kháng thể kháng virus viêm gan B, khi đó không cần thiết phải tiêm vắc xin nữa. Nếu cả hai xét nghiệm đều cho kết quả âm tính, tức là chưa mắc bệnh và cần tiêm vắc xin để phòng bệnh.
Phác đồ tiêm:
Có thể chọn 1 trong 2 phác đồ
Phác đồ: 0-1-6 nghĩa là liều thứ 2 cách mũi đầu tiên 1 tháng và liều thứ 3 cách liều thứ 2 là 5 tháng (cách liều đầu 6 tháng nếu tiêm đúng lịch).
Phác đồ 0-1-2-12 tức là tiêm 3 liều liên tiếp cách nhau 1 tháng và liều thứ 4 cách liều thứ 3 là 1 năm.
Nên xét nghiệm HbsAb sau mỗi 5 năm và nhắc lại 1 liều vắc xin nếu xét nghiệm HBsAb < 10 mUI/ml
Vắc xin viêm gan B có rất ít tác dụng phụ, đây là loại vắc xin an toàn với mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, vẫn ghi nhận được một số trường hợp hi hữu (khoảng 1/600.000 liều vắc xin) có thể xảy ra các phản ứng nặng. Thông thường, khi tiêm phòng viêm gan B sẽ chỉ bị đau, đỏ da, sưng phồng tại nơi Tiêm phòng viêm gan B. Các phản ứng nặng hơn như khó thở, tụt huyết áp, sốt cao…rất hiếm xảy ra, nhưng nếu gặp phải các triệu chứng viêm gan B trên, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để theo dõi và điều trị kịp thời.
Người đã tiêm phòng viêm gan B liệu còn khả năng nhiễm bệnh?
Tiêm phòng không đảm bảo 100% không mắc bệnh mà chỉ hạn chế tối đa khả năng nhiễm bệnh. Nếu được Tiêm phòng viêm gan B đủ mũi và đúng lịch, hiệu quả bảo vệ của vắc xin viêm gan B đạt khoảng 90-97%. Hiệu quả bảo vệ có thể kéo dài 15-20 năm hoặc lâu hơn tùy thuộc cơ thể mỗi người.
Để chắc chắn về khả năng miễn nhiễm với bệnh, bạn có thể thực hiện thêm xét nghiệm chỉ số Anti Hbs. Xét nghiệm này khá đơn giản nhằm xác định chính xác nồng độ Anti-HBs trong máu. Khi nồng độ Anti-HBs > 10 mUI/ml được coi là có kháng thể phòng bệnh. Còn để phòng được lây nhiễm thì định lượng kháng thể phải đạt ngưỡng 100 IU/l trở lên. Kháng thể được coi là bền vững với virus viêm gan B là ở ngưỡng C = 1.000 IU/l.
Một số nguyên nhân làm suy giảm hiệu quả của vắc xin viêm gan B
– Không tuân thủ phác đồ tiêm chủng về số mũi và lịch tiêm
– Người suy giảm miễn dịch, người đã mắc virus viêm gan siêu vi B cấp hay mãn tính
– Quy trình Tiêm phòng viêm gan B không đảm bảo chặt chẽ, cơ sở tiêm chủng không đạt tiêu chuẩn
– Vắc xin quá hạn sử dụng hoặc bảo quản không đúng cách làm giảm chất lượng
Bên cạnh việc tiêm vắc xin đầy đủ và đúng lịch, để phòng tránh viêm gan B người dân cần:
– Quan hệ tình dục an toàn, có biện pháp bảo vệ.
– Sử dụng riêng các dụng cụ vệ sinh cá nhân như bàn chải, khăn mặt, dao cạo…
– Không dùng chung bơm kim tiêm.
– Tránh tiếp xúc với máu của người khác khi không có dụng cụ bảo vệ.
– Không tiêm, xỏ khuyên, xăm mình, làm móng ở những nơi không đảm bảo an toàn y tế.
