Lạp xưởng gác bếp là đặc sản nổi tiếng vùng Tây Bắc. Vị ngon thơm, béo ngậy của lạp sườn gác bếp có thể thuyết phục cả những thực khách khó tính nhất. Đã lên Tây Bắc là phải nêm qua món này, không hẳn là mỹ vị nhưng hương vị của lạp xưởng gác bếp có thể làm người ta nhớ mãi không quên. Đặc sản Tây Bắc hân hạnh mang đến cho thực khách thủ đô loại lạp xưởng gác bếp được chế biến theo công thức truyền thống của người Tây Bắc.
Lạp xưởng gác bếp
Hàng năm khi dịp tết đến khắp các bản làng vùng cao lại nô nức rủ nhau mổ lợn “tùy thuộc vào điều kiện và nhu cầu mà chung đụng nhau “. Thịt làm nhân bánh, làm thịt hun khói, món nướng gói lá mắc mật, kho, luộc… Để ăn trong dịp tết dài ngày.
Trong các món trên thì món lạp xường (lạp sườn), thịt hun khói, thịt gác bếp không thể thiếu được. Nhà có điều kiện làm nhiều, nhà không có điều kiện thì làm ít. Khi mổ lợn bao giờ người ta cũng dành lại ít lòng non và thịt để làm lạp sườn gác bếp.
Nhân lạp sườn gác bếp được dùng loại thịt nửa nạc nửa mỡ rửa sạch rồi lọc bỏ lớp bì, thái thành miếng nhỏ sau mang ướp muối, đường, bột ngọt, rượu, nước gừng, và một số gia vị đặc trưng của vùng núi rừng Tây bắc.
Cách bảo quản
Để lạp xường gác bếp có hương vị đặc trưng, không bị hỏng thì kinh nghiệm ướp rượu và nước gừng là rất quan trọng. Sau khi nhồi nhân vào ruột non cứ 20-30cm thì người ta lại dùng dây buộc chặt lại thành từng khúc. Lấy kim châm điểm trên khúc lạp sườn gác bếp cho khí thoát ra để lạp sườn gác bếp sau nây đều và không bị nứt.
Sau đó mang lạp xường treo phơi ngoài nắng cho khô dần ở thời gian nhất định để lạp xường có hương vị đặc trưng người ta đem lạp sườn gác bếp vào hong khô trên bếp củi, lạp sườn gác bếp sẽ se lại , săn chắc.
Chính vì vậy mà trông khúc lạp xường Tây bắc có màu sáng của mặt trời và màu hồng của bếp lửa cũng như những đường vân trắng ngà của thịt mỡ tạo sức hấp của lạp sườn gác bếp Vùng cao trong ẩm thực.
Mùi vị đặc trưng.
Khi ăn lạp sườn gác bếp để nguyên cả khúc đem chiên cho chín sau mang thái lát, Khi ăn chấm với mắm gừng hoặc tương ớt thêm chút rau thơm gia vị tùy theo khẩu vị hoặc cách bày món ăn của mỗi người, mỗi vùng. Khi thưởng thức lạp xường Tây bắc(lạp xường vùng cao ) vùng cao ngâm nga ta thấy có mùi của nắng vùng cao, có hương lửa của rừng thoang thoảng mùi gừng, mắc mật, mắc khén hương vị của núi.
Điều đáng nói và dễ nhận thấy nữa là bà con chỉ làm lạp xường từ những chú lợn bản đen một giống lợn được duy trì từ bao thế hệ của người vùng cao, theo bà con lạp sườn gác bếp có được vị dai của lòng , vị ngọt của thịt vị thơm và ngậy của mỡ hòa quyện với nhau cái chính là từ thịt của giồng lợn này. Ăn thật ngon miệng nếu nhâm nhi trêm chút rượu: Thảo dược Tây bắc, thì thật là không gì sánh được.
Thưởng thức lạp xưởng gác bếp
Vị ngọt ngọt béo ngậy của lạp sườn gác bếp hẳn là món ăn khoái khẩu của nhiều người. Bây giờ muốn ăn lạp xưởng không khó, ra chợ hay vào siêu thị mua là có ngay. Thế nhưng muốn ăn lạp xưởng ngon thì không thể không kể đến loại lạp xưởng gác bếp của đồng bào dân tộc vùng Tây Bắc.
Lạp xưởng gác bếp hay còn gọi là lạp xưởng hun khói vốn là món ăn truyền thống của người Mông, người Nùng và một số dân tộc khác vùng Tây Bắc. Ở mỗi vùng, mỗi dân tộc cách làm lạp sườn gác bếp lại có chút khác biệt nhưng nhìn chung vẫn là loại lạp xưởng làm từ ruột non và thịt lợn.
Cách làm.
Cách làm lạp xưởng gác bếp không khó, cái khó là ở chỗ có làm nên hương vị cho đúng hay không. Khi mổ lợn, người ta lấy lòng non của lợn rửa sạch với rượu cho hết mùi, rồi chọn phần thịt ngon nhất xay hoặc băm nhỏ, tẩm ướp gia vị rồi nhồi vào phần ,lòng non đã rửa sạch.
Về phần gia vị có những gì thì mỗi nơi mỗi khác, tùy vào khẩu vị của người dân nơi đó mà làm, đấy cũng là bí quyết riêng mà chỉ đồng bào dân tộc mới có.
Lạp xưởng hun khói vùng Tây Bắc
Lạp xưởng được nhồi phải thật căng, có độ bóng mà không được làm rách ruột non. Thông thường, lạp xưởng được nhồi to cỡ ba ngón tay rồi đem đi phơi nắng. Sau khi phơi được 2 – 3 nắng, người ta buộc lạp xưởng lại từng đoạn rồi treo lên gác bếp chung với thịt trâu, bò, lợn để làm thịt và lạp xưởng hun khói.
Lạp xưởng treo trên gác bếp sẽ được hun dưới than hồng lửa đỏ, phần lạp xưởng sẽ chuyển dần sang màu cánh gián. Tùy vào từng vùng ở Tây Bắc mà lạp xưởng được hun kĩ với mức độ khác nhau. Những dây lạp xưởng hun khói cứ như vậy mà được treo trên bếp dùng ăn cả năm cũng không hỏng.
Đặc sản Tây Bắc.
Phải công nhận người dân tộc Tây Bắc có cách chế biến và bảo quản thực phẩm rất hay, chỉ dựa vào củi đun và khói bếp mà đồ ăn được lưu giữ cả năm, giúp họ vượt qua cả mùa đông rét mướt, khó nuôi trồng mà không bị đói. Cách làm rất thủ công ấy vậy mà “ăn đứt” cả các loại thuốc bảo quản thực phẩm ngày nay, lại an toàn đảm bảo.
Lạp xưởng Tây Bắc có vị thơm ngon béo ngậy. Khi ăn chỉ cần cho lên hơ qua lửa hay đảo qua dầu cho dậy mùi là có thể ăn được. Mùi vị của lạp xưởng gác bếp cũng rất khác mùi của các loại lạp xưởng khác, không chỉ có độ thơm ngậy của thịt mà còn có mùi khói bếp rất đặc trưng.
Ăn lạp sườn gác bếp gác bếp mà mùi khói chưa tới hay không có mùi khói bếp thì đúng là không thấy hết được cái ngon của loại lạp xưởng này.
Lạp xưởng gác bếp ngày tết.
Mỗi dịp lễ tết, những người đi vùng cao lại thường mua một ít lạp sườn gác bếp hun khói về làm quà cho người dưới xuôi. Lạp xưởng gác bếp mà làm quà thì còn gì thích bằng, trẻ con thì có món ăn vặt nịnh miệng còn các bố các ông lại có đĩa đồ nhắm tuyệt vời mỗi dịp tụ tập liên hoan.
Lạp xưởng ở dưới xuôi không thiếu, nhưng ăn mãi vẫn không tìm được cái vị thơm, ngậy của lạp sườn gác bếp hun khói vùng Tây Bắc. Thế nên đã ăn là nghiền, mà nghiền rồi thì phải tìm ăn cho đã. Sợ nhất là lúc thèm mà lại không tìm được đúng cái vị lạp xưởng gác bếp vẫn ăn.
May nhất là lạp sườn gác bếp này mua nhiều về để tủ lạnh vẫn ngon lắm. lạp sườn gác bếp để dành trong tủ lạnh ăn dần, mỗi lần muốn ăn lại bỏ ra rán qua chảo dầu vài phút là lại mềm ngon, ăn với cơm thì “chết cơm” phải biết.
Lạp xưởng gác bếp là món ăn thơm ngon đặc biệt. Nếu đã chán những xúc xích hay lạp sườn gác bếp ăn ngay trong siêu thị thì món lạp sườn gác bếp này là một sự lựa chọn tuyệt vời, đảm bảo ngon miệng mà ăn mãi không chán, nhất là những ngày lạnh trời mà có món này thì đúng là tuyệt vời.
Đánh giá
Chưa có đánh giá nào.