Viêm đường hô hấp nguyên nhân triệu chứng và cách điều trị

Đường hô hấp trên bao gồm các bộ phận như xoang, đường mũi, hầu họng, thanh quản. Các tổ chức này dẫn không khí từ bên ngoài môi trường vào phế quản và đến phổi để diễn ra quá trình hô hấp. Viêm đường hô hấp trên là quá trình nhiễm trùng của một hoặc nhiều các bộ phận trên. Khi các bộ phận khác nhau bị viêm, sẽ có những tên gọi khác nhau như viêm xoang, viêm hầu họng, viêm phế quản, viêm thanh quản…

Viêm đường hô hấp trên là gì?

Đây là một bệnh lý phổ biến trên thế giới. Theo ước tính, trong năm 2015 có 17.2 tỉ ca mắc nhiễm khuẩn hô hấp trên trên toàn thế giới. Năm 2014 đã có 3000 ca tử vong do nhiễm khuẩn hô hấp trên. Đây là một trong những lí do đi khám bác sĩ phổ biến nhất, và là bệnh khiến người bệnh phải nghỉ học, nghỉ làm nhiều nhất. Viêm đường hô hấp trên (nhiễm trùng đường hô hấp trên) có thể xảy ra bất cứ lúc nào, những thường gặp nhất là mùa thu hoặc mùa đông.

Nguyên nhân bệnh Viêm đường hô hấp trên

Viêm đường hô hấp trên nhìn chung có nguyên nhân từ sự xâm lấn trực tiếp của các virus hoặc vi khuẩn vào niêm mạc của đường hô hấp trên. Để điều này có thể xảy ra, các tác nhân gây bệnh cần phải vượt qua một số hàng rào vật lý và miễn dịch của cơ thể.

Lớp lông trên niêm mạc mũi là hàng rào đầu tiên để bẫy các tác nhân gây bệnh. Ngoài ra lớp dịch nhầy trong lòng mũi cũng giúp bắt giữ vi khuẩn và virus. Tổ chức nhung mao ở phế quản sẽ di chuyển ngược lên phía hầu họng để tống các tác nhân lạ xâm nhập vào đường tiêu hóa.

Nguyên nhân do suy giảm hệ miễn dịch

Ngoài hàng rào vật lý hoạt động liên tục, hệ miễn dịch cũng góp phần bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân xâm nhập vào đường hô hấp trên. VA và amidan đều là những bộ phận của hệ miễn dịch giúp cơ thể chống lại virus và vi khuẩn. Thông qua các hoạt động của các tế bào chuyên biệt, kháng thể và các chất có trong hạch bạch huyết sẽ tấn công tiêu diệt các vi sinh vật xâm nhập.

Tuy nhiên các virus và vi khuẩn xâm nhập cũng có những cơ chế chống lại các hàng rào của cơ thể. Chúng có thể sản sinh ra các chất độc để điều chỉnh hệ thống phòng ngự của cơ thể, hoặc biến đổi hình dạng, cấu trúc protein bao bọc bên ngoài để tránh bị phát hiện bởi hệ miễn dịch (thay đổi tính kháng nguyên). Các tác nhân khác nhau có rất nhiều cơ chế phong phú để vượt qua hàng rào của cơ thể người và gây bệnh.

Ngoài ra các tác nhân gây bệnh khác nhau cần khoảng thời gian khác nhau từ lúc chúng xâm nhập cơ thể cho đến lúc gây ra các triệu chứng lâm sàng (thời gian ủ bệnh): virus cúm hoặc á cúm cần 1-4 ngày, RSV cần 7 ngày, vi khuẩn bạch hầu cần 1-10 ngày…

Triệu chứng bệnh Viêm đường hô hấp trên

Thông thường, triệu chứng của viêm đường hô hấp trên là kết quả của các chất độc tiết ra bởi tác nhân gây bệnh cộng với đáp ứng viêm của hệ miễn dịch. Các triệu chứng thường gặp của nhiễm trùng hô hấp trên bao gồm:

Nghẹt mũi
Chảy nước mũi
Hắt hơi
Đau rát họng
Đau khi nuốt
Ho
Mệt mỏi, đau đầu, đau mỏi cơ khớp, sốt cao
Các triệu chứng ít gặp hơn bao gồm: khó thở, đau vùng xoang, ngứa mắt chảy nước mắt, nôn, buồn nôn, tiêu chảy.

Các triệu chứng của nhiễm trùng đường hô hấp trên thường kéo dài từ 3 đến 14 ngày,

nếu dài hơn có thể gợi ý đến các bệnh khác như viêm dị ứng, viêm phổi, viêm phế quản.

Đối với viêm thanh quản do virus, bệnh nhân sẽ bị khan tiếng hoặc mất tiếng do dây thanh âm bị viêm nhiễm, phù nề.

Viêm đường hô hấp trên thường lui dần sau 5-6 ngày, có thể tự khỏi trong vòng 2 tuần. Mặc dù là các bệnh viêm đường hô hấp trên có triệu chứng không nặng nhưng lại là một trong các nguyên nhân khiến bệnh nhân phải nghỉ học, nghỉ lao động. Nếu đồng nhiễm với viêm đường hô hấp dưới, tình trạng sẽ nghiêm trọng hơn do 2 bệnh tự làm nặng lẫn nhau, có nguy cơ dẫn đến tử vọng. Ngoài ra ở các bệnh nhân viêm đường hô hấp thể nặng, vi khuẩn có thể gây ra một vài biến chứng đe dọa tính mạng như viêm não, viêm cơ tim, viêm cầu thận cấp.

Đường lây truyền bệnh Viêm đường hô hấp trên

Các bệnh viêm đường hô hấp trên lây truyền qua đường hô hấp, hoặc qua đường tiếp xúc với đồ dùng cá nhân trong gia đình/trường học.

Đối tượng nguy cơ bệnh Viêm đường hô hấp trên

Các yếu tố nguy cơ dẫn đến nhiễm trùng đường hô hấp trên bao gồm:

Tiếp xúc với người bệnh
Không rửa tay sau khi tiếp xúc với người bệnh
Tiếp xúc với trẻ em ở trường học, hoặc một nhóm người ở nơi làm việc, du lịch…

Hút thuốc hoặc hút thuốc thụ động:

khói thuốc làm giảm khả năng bảo vệ của lớp nhầy niêm mạc đường hô hấp và làm hỏng lớp nhung mao ở đường hô hấp trên
Các trường suy yếu miễn dịch như bệnh nhân có HIV, ghép tạng, sử dụng corticoid dài ngày
Những bệnh nhân có bất thường về giải phẫu, sinh lý đường hô hấp như chấn thương vùng mặt, chấn thương đường hô hấp trên, polyp mũi…

Phòng ngừa bệnh Viêm đường hô hấp trên

Có một số biện pháp được sử dụng để ngăn ngừa mắc viêm đường hô hấp trên. Ngừng hút thuốc, giảm stress, cung cấp dinh dưỡng đầy đủ và cân bằng, tập thể dục thường xuyên là các biện pháp tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ mắc bệnh. Cho trẻ bú sữa mẹ là một cách để giúp hệ miễn dịch của trẻ khỏe mạnh hơn do các kháng thể trong sữa mẹ được truyền sang cho con.

Các biện pháp khác để ngăn ngừa sự lây truyền tác nhân gây bệnh như:

Rửa tay thường xuyên, đặc biệt trong mùa lạnh hoặc khi tiếp xúc với người bệnh
Tránh tiếp xúc với người bệnh trong thời kỳ ủ bệnh, phát bệnh và khỏi bệnh
Vệ sinh các vật dụng cá nhân, các đồ dùng công cộng
Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt xì
Tiêm vắc xin phòng cúm được khuyến cáo cho một số đối tượng như người già, người có bệnh mạn tính, nhân viên y tế có nguy cơ tiếp xúc cao…

Biến chứng viêm đường hô hấp

Trẻ nhỏ dưới 5 tuổi là đối tượng rất dễ bị vi khuẩn, virus tấn công và gây ra viêm đường hô hấp do sức đề kháng của trẻ kém và hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, còn non yếu. Những biến chứng của viêm đường hô hấp mà trẻ hay gặp phải như:

– Khi trẻ bị viêm nhiễm đường hô hấp trên nếu không được chữa trị kịp thời rất dễ dẫn tới viêm đường hô hấp dưới với những triệu chứng như: khó thở, thở nhanh, thở rít, viêm phế quản, viêm tiểu phế quản, viêm phổi,..

– Biến chứng nặng hơn đó là tình trạng bội nhiệm kéo theo các bệnh lý khác và có thể dẫn đến tử vong như: viêm màng não, viêm tim, viêm cầu thận, thấp khớp cấp,… do hệ miễn dịch suy yếu nặng.

Mối nguy hại của viêm đường hô hấp tái phát

Mối nguy cơ tiềm ẩn của viêm đường hô hấp tái phát thường xuyên là khiến suy giảm sức đề kháng, biếng ăn kéo dài dẫn đến suy dinh dưỡng. Điều này dễ dàng ảnh hưởng tới giai đoạn phát triển của trẻ, khiến trẻ chậm lớn, chậm phát triển các kỹ năng và trí tuệ.

Biếng ăn, suy dinh dưỡng là một trong những nguy cơ ảnh hưởng tới sức khỏe của trẻ khi trẻ thường xuyên mắc bệnh viêm đường hô hấp tái phát

Bên cạnh đó, nhiều bậc cha mẹ thường chủ quan khi thấy trẻ ho hắng, sốt, nhức đầu, sổ mũi…bởi cho rằng đây là những triệu chứng đơn giản. Thế nhưng, trên thực tế, những căn bệnh đơn giản ở trẻ hoàn toàn có thể chuyển biến khó lường. Từ viêm họng với những dấu hiệu ho hắng đơn giản, nếu không được xư trí đúng cách, để lâu dễ dẫn tới những căn bệnh nguy hiểm, đáng sợ như viêm phổi, viêm phế quản…Thậm chí nếu không chữa dứt điểm, trẻ có thể mắc những căn bệnh mãn tính như hen suyễn…

Biến chứng nghiêm trọng

Trên thực tế, khoa Nhi tại các bệnh viện đã ghi nhận nhiều trường hợp trẻ mắc chứng viêm phổi nguy hiểm tới tính mạng vì cha mẹ chủ quan với những dấu hiệu ho, sốt. Ho, sốt, nôn trớ nhiều còn có thể khiến trẻ kiệt sức, mất nước nghiêm trọng…dẫn tới ảnh hưởng tới tính mạng của trẻ.

Viêm đường hô hấp còn khiến trẻ có nguy cơ phải sử dụng kháng sinh dài ngày. Sử dụng kháng sinh là con dao 2 lưỡi, có thể tiêu diệt vi khuẩn có hại nhưng cũng làm mất cân bằng hệ vi khuẩn có lợi ở trẻ. Dùng kháng sinh lâu dài khiến trẻ bị suy yếu hệ miễn dịch, điều đó càng làm cho trẻ dễ dàng mắc bệnh, dẫn tới vòng luẩn quẩn cứ ốm lại phải dùng kháng sinh. Kháng sinh cũng ảnh hưởng tới các cơ quan trọng yếu trong cơ thể trẻ như gan, thận…

Các biện pháp chẩn đoán bệnh Viêm đường hô hấp trên

Khi nghi ngờ bệnh nhân bị nhiễm trùng đường hô hấp trên, cần thực hiện một số xét nghiệm để chẩn đoán phân biệt với một số bệnh có triệu chứng giống như:

Hen
Viêm phổi
Cúm H1N1
Dị ứng, dị ứng theo mùa
Viêm xoang mạn tính
Viêm phế quản
Thông thường việc chẩn đoán viêm đường hô hấp trên được thực hiện dựa trên đánh giá về triệu chứng, thăm khám lâm sàng, và đôi khi là một số xét nghiệm. Khi thăm khám lâm sàng, bác sĩ sẽ đánh giá mức độ sưng và đỏ niêm mạc mũi và họng, đánh giá mức độ phì đại của amidan và các hạch bạch huyết xung quanh cổ và đầu, mức độ đỏ mắt liên quan đến viêm xoang.

Các biện pháp điều trị bệnh Viêm đường hô hấp trên

Đa số các trường hợp viêm đường hô hấp trên là do virus vì vậy không cần có những biện pháp điều trị cụ thể. Người bệnh có thể tự điều trị triệu chứng ở nhà mà không cần thăm khám bác sĩ hoặc sử dụng thuốc.

Nghỉ ngơi là một bước quan trọng trong điều trị nhiễm trùng hô hấp trên. Các hoạt động thường xuyên nên duy trì ở mức dung nạp được, không quá sức. Cần uống nước nhiều để bù lại lượng nước mất đi do chảy nước mũi, sốt và ăn uống kém do viêm đường hô hấp trên. Cần điều trị triệu chứng cho đến lúc tình trạng nhiễm trùng được giải quyết dứt điểm.

Một số các thuốc điều trị triệu chứng:

Paracetamol, ibuprofen: thuốc hạ sốt

Các thuốc kháng histamin để giảm tiết và nghẹt mũi

Thuốc điều trị ho như dextromethorphan, guaifenesin, codein

Steroids như dexamethasone, prednisolone dùng để giảm viêm và phù nề đường hô hấp

Một số thuốc dùng thể thông mũi

Kháng sinh được sử dụng trong một số trường hợp nhiễm trùng đường hô hấp trên liên quan đến vi khuẩn. Tuy nhiên việc sử dụng kháng sinh liên quan đến một số tác dụng không mong muốn và có thể thúc đẩy đề kháng kháng sinh và nhiễm khuẩn thứ phát, nên kháng sinh cần được sử dụng thận trọng theo chỉ định của bác sĩ.

Chú ý:

Việc điều trị bệnh viêm đường hô hấp bằng thuốc Tây có thể ảnh hưởng đến gan, thận, dạ dày… do tác dụng phụ của thuốc.

Chính vì vậy, sử dụng các sản phẩm chiết xuất từ thiên nhiên hiện này đang là xu hướng mới.

Các sản phẩm chiết xuất 100% từ thiên nhiên với thành phần từ thảo dược tự nhiên là phương pháp được đánh giá là hiệu quả, an toàn với sức khỏe của người bệnh khi sử dụng hỗ trợ điều trị trong thời gian dài.

Những sản phẩm thiên nhiên dẫn đầu xu hướng.

Sử dụng sản phẩm thiên nhiên để điều trị viêm đường hô hấp đang là xu hướng hiện đại ngày nay có tính ứng dụng cao, lại an toàn hiệu quả và không phải lo lắng tác dụng phụ. Với công nghệ điều chế và chiết xuất hiện đại đã giữ được 100% chức năng và công dụng của tinh chất nên tăng cường tối đa hiệu quả chữa bệnh. Dẫn đầu xu hướng là các sản phẩm nổi tiếng do các đơn vị uy tín sản xuất. 

Thông bổ khí

Đây là sản phẩm nổi tiếng dẫn đầu trên thị trường về điều trị viêm đường hô hấp, khàn tiếng mất tiếng.

Thông bổ khí điều trị viêm đường hô hấp, viêm thanh quản viêm họng hạt khản tiếng. Sản phẩm Thông Bổ Khí có tác dụng hạn chế và ngăn ngừa các triệu chứng liên quan đến bệnh viêm đường hô hấp trên mạn tính như: viêm thanh quản, viêm amidan, khản tiếng, mất tiếng….
Có tác dụng tiêu viêm, giảm sưng, giảm viêm thanh quản, làm trong sáng giọng nói. Thông Bổ Khí hỗ trợ ngăn chặn các dấu hiệu của bệnh viêm amidan, cảm cúm.

Thông bổ khí siro hỗ trợ điều trị viêm họng, hen suyễn, viêm phổi

350,000₫

Siro ho Thymus Sanfobee :

Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Ho Thymus Sanfobee: Hỗ trợ giảm triệu chứng ho do viêm họng, ho khan, ho có đờm, ho do thay đổi thời tiết, ho do cảm cúm. Hỗ trợ giảm triệu chứng sổ mũi, ngạt mũi, viêm mũi dị ứng và các bệnh về  viêm đường hô hấp

-21%

Thymus Sanfobee Siro ho Giảm ho, long đờm, sát khuẩn

140,000₫ 110,000₫

Xoang Bách Phục

Thực phẩm chức năng viên nén Xoang Bách Phục giúp hỗ trợ tăng cường miễn dịch, giảm nguy cơ dị ứng, giúp hỗ trợ giảm và ngăn tái phát viêm mũi dị ứng, viêm xoang mãn tính trên cơ địa dị ứng. Xoang bách phục giúp giảm các triệu chứng của bệnh: tắc mũi, chảy nước mũi, đau đầu, khó chịu… là các bệnh về hô hấp.

Xoang bách phục viên uống hỗ trợ giảm dị ứng, bớt viêm xoang mãn tính

135,000₫

Để đặt mua sản phẩm quý khách sử dụng nút đặt mua ngay bên dưới hoặc nếu có thắc mắc thì liên hệ đến số điện thoại 0966602957 để được tư vấn bởi những dược sĩ nhiều kinh nghiệm.