Lá sen là thảo dược gì? Tác dụng dược lý và chế biến thế nào?

Lá sen hay còn gọi là hà diệp từ lâu đã được biết đến với nhiều bài thuốc chữa bệnh. Hà diệp có công dụng an thần, chống choáng váng phản vệ, co thắt cơ trơn, rối loạn nhịp tim. Trong Đông y, hà diệp kết hợp với hà thủ ô, sơn tra, thảo quyết minh có tác dụng giảm cholesterol, tránh gây béo phì hiệu quả.

Khái niệm lá sen là gì?

Lá sen là bộ phận của cây sen. Cây sen bao gồm các bộ phận như: Lá sen, hạt sen, củ sen, tâm sen… Tất cả đều được sử dụng làm bài thuốc và các món ăn chữa bệnh.
Trong Đông y, lá sen có vị đắng chát, tính bình. Từ xưa, hà diệp tươi là vị thuốc rất tốt trong dân gian, giúp hỗ trợ điều trị các bệnh như:
Cảm nắng
Say nắng
Đau bụng tiêu chảy
Ngoài ra, hà diệp khô còn được dùng để chữa các chứng xuất huyết hiệu quả.

Lá sen hay còn gọi là hà diệp từ lâu đã được biết đến với nhiều bài thuốc chữa bệnh
Lá sen hay còn gọi là hà diệp từ lâu đã được biết đến với nhiều bài thuốc chữa bệnh

Đặc điểm của lá sen.

Phổ biến hiện nay là hình ảnh hà diệp màu xanh như chiếc nón lá. Đường kính từ 20 – 50cm tùy theo mức độ sinh trưởng của từng cây sen. Hà diệp màu xanh mướt, phủ bề mặt lá là lớp phấn có khả năng chống nước cao. Trên mặt hà diệp có những đường vân như cánh nón, hội tụ điểm chính giữa là tâm hà diệp.
Lá hà diệp hình lọng có thùy sâu đối xứng nhau, mặt trên xanh đậm, mặt dưới nhạt, nhám. Cuống lá màu xanh, nhiều gai, hình trụ. Hoa to, màu hồng hoặc màu trắng. Cuống lá nhiều khoang rỗng bên trong.
Mặt trước hà diệp ít lông, mịn, không gây ngứa ngáy. Hà diệp có đặc điểm không thấm nước, được ứng dụng trong khoa học vật liệu, gọi là hiệu ứng lá sen, để chế tạo các bề mặt tự làm sạch. Nước bị đẩy lùi khỏi bề mặt của lá nhờ các sợi lông nhỏ, mịn trên bề mặt.
Theo nghiên cứu, các hợp chất hóa học trên hà diệp có khả năng chống bị ướt và tự làm sạch chất ô nhiễm. Nước rơi trên bề mặt lá sẽ lăn như giọt nước hình cầu, cuốn đi bụi bẩn, vi trùng, bùn đất. Vì thế, người ta đánh giá lá sen rất sạch, luôn tin tưởng sử dụng để uống nước lá sen.

Công dụng của lá sen

Hà diệp tươi, khô thường dùng hỗ trợ chứng mất ngủ, xuất huyết… Ngày nay, nhiều nghiên cứu chứng minh cho thấy hà diệp khô có tác dụng như sau:

Lá sen tươi, khô thường dùng hỗ trợ chứng mất ngủ, xuất huyết
Lá sen tươi, khô thường dùng hỗ trợ chứng mất ngủ, xuất huyết

Hỗ trợ điều trị bệnh gan nhiễm mỡ

Giúp loại bỏ nguyên nhân gây ra bệnh huyết áp, nhồi máu cơ tim, đột quỵ, xơ vữa động mạch…
Theo nghiên cứu của GS.TS Đỗ Tất Lợi, trong hà diệp có nhiều alkaoid. Bên cạnh đó, hà diệp còn có khoảng 0,20 – 0,30% tanin, một lượng nhỏ ancaloit gồm nuxiferin C19H21O2N, nonuxiferin C18H1902N và roemerin C18H1702N, các chất khác chưa rõ, trong cuống lá có một lượng nhỏ roemerin và nonuxiferin. Ngoài ra, còn có quercetin, isoquercitrin, nelumbosid, leucocyanidin, leuco – delphinidin.

Về dược lý, trong hà diệp có chứa chất nuciferin có tác dụng an thần, ức chế loạn nhịp tim. Thuốc senin chứa alcaloid trong lá sen khô được áp dụng trên bệnh nhân và đạt hiệu quả tốt với tỷ lệ 75%. Thuốc leonuxin bào chế từ lá sen khô hỗ trợ điều trị cho bệnh nhân ngoại tâm thu thất với kết quả 64%. Trong lá sen khô có chứa alkaloid và flavonoid có tác dụng chống oxy hóa lipid màng tế bào gan, giảm gan nhiễm mỡ hiệu quả.

Phân biệt lá sen với các loại lá khác

Theo tìm hiểu của chúng tôi, sen ta dùng chủ yếu để chữa bệnh, có mùi thơm đặc trưng. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết đến điều này, thậm chí nhiều người nhầm lẫn khi phơi khô hoặc đun uống. Thực tế, hiệu quả sử dụng của các loại sen khác, lá khác sẽ không tốt bằng hà diệp ta. Về màu sắc, mùi vị nhiều người nhầm lẫn giữa lá sen ta và sen quỳ, sen ta và húng chanh. Thông tin dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc trên.

sen ta dùng chủ yếu để chữa bệnh, có mùi thơm đặc trưng
sen ta dùng chủ yếu để chữa bệnh, có mùi thơm đặc trưng

Lá sen ta và sen quỳ

Nếu nhìn về búp hoa, mức độ nhanh tàn của hoa thì nhiều người có thể dễ dàng phân biệt được. Tuy nhiên, khi nhìn vào lá sen ta và lá sen quỳ thì không phải ai cũng biết.
Như đã nói ở trên, lá cây sen ta nhắn, bóng, phủ lớp lông mịn nên có khả năng chống nước tốt. Ngược lại, sen quỳ độ phủ ít hơn nên dễ bị thấm nước, màu sắc nhạt hơn sen ta.

Lá sen ta và húng chanh

Hẳn nhiều người nhầm lẫn giữa sen thơm và húng chanh nếu nhìn mặt tương đối. Tuy nhiên, nếu nhìn kỹ về hình dạng và mùi thơm thì chúng lại hoàn toàn khác nhau.
Về hình dạng: Lá cây sen thơm, nhỏ, mềm và bầu hơn lá húng chanh. Lớp lông trên phủ lớp lông tơ mịn nhưng húng chanh lớp lông dày hơn.
Về mùi hương: Sen ta sẽ thơm hơn mùi thơm của húng chanh, thậm chí cả lá và hoa.

Khai thác lá sen như thế nào?

Hiện nay có rất nhiều công ty phát triển và mang lại nhiều sản phẩm từ lá sen. Nếu như trước đây, hoa sen, hạt sen được nhiều người ưu chuộng thì giờ đây lá sen cũng là bộ phận rất nhiều người quan tâm. Thực tế, hà diệp không chỉ có tác dụng chữa bệnh mà còn được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
Sen được trồng trên khắp cả nước, ở miền Nam chủ yếu tập trung ở các tỉnh như Đồng Tháp, Long An, Tây Ninh, An Giang… Loại đất trồng nơi đây là đất phèn, rất phù hợp với sự phát triển của sen.
Ở miền Trung, vùng trồng sen nổi bật nhất là Huế, Quảng Nam và một số tỉnh thành khác. Khu vực miền Bắc, hoa sen được trồng ở các ao hồ lớn như Bắc Ninh, Hòa Bình, Vĩnh Phúc…
Lá sen khi thu hoạch khi đã vào độ chín, lá vươn lên khỏi mặt nước và tích tụ nhiều chất diệp lục. Người xưa thường gọi đây là hà diệp bánh tẻ – nguyên liệu chính để sản xuất ra tinh chất lá sen có tác dụng thanh nhiệt, chữa bệnh rất tốt.

Tác dụng của lá sen chữa bệnh

Những tác dụng tuyệt vời của hà diệp được dân gian nhắc đến nhiều. Hà diệp tươi miền Bắc đã được kiểm tra và chứng minh chất lượng tốt nhất Châu Á.
Không chỉ được dùng để gói xôi, gói cốm hà diệp còn có mang lại nhiều công dụng rất tốt cho sức khỏe.
Tác dụng lá sen được biết đến từ rất lâu trong dân gian

hà diệp đã được kiểm tra và chứng minh chất lượng tốt nhất Châu Á
đã được kiểm tra và chứng minh chất lượng tốt nhất Châu Á

Phòng bệnh cao huyết áp

Cao huyết áp là một căn bệnh nguy hiểm, dễ gây ra nhiều biến chứng. Khi bị huyết áp cao, người dùng thuốc, việc lựa chọn chế độ ăn uống là điều cực kỳ quan trọng. Nhiều kết quả nghiên cứu cho thấy trong hà diệp giúp ổn định huyết áp cực kỳ hiệu quả.

Điều trị gan nhiễm mỡ

Đây là bài thuốc lâu đời, được nhiều người áp dụng và mang lại hiệu quả cao. Tác dụng chính của lá sen giúp bình ổn huyết áp, mỡ máu, gan nhiễm mỡ… Có thể nói, đây là nguyên nhân chính dẫn đến cao huyết áp.
Theo TS.BS Nguyễn Đình Liên, giảng viên Đại học y Hà Nội cho biết, hàm lượng flavonnoid & polyphenol tự nhiên trong hà diệp rất tốt cho bệnh huyết áp cao.

Đây là bài thuốc lâu đời, được nhiều người áp dụng và mang lại hiệu quả cao
Đây là bài thuốc lâu đời, được nhiều người áp dụng và mang lại hiệu quả cao

Cách sử dụng

Hà diệp tươi thường được sử dụng để nấu cháo, tác dụng lợi tiêu, giảm ngưng tiểu cầu, sử dụng lâu dài giúp phòng ngừa tăng huyết áp, tai biến mạch máu não, rất thích hợp cho người cao tuổi.

Công thức chế biến như sau:

Lá 2 tàu đem rửa sạch, sắc lấy nước
Cho thêm 50 – 100g gạo ninh nhừ
Sau đó cho thêm chút đường phèn, quấy thêm 5 phút thì tắt bếp.
Lá sen có tác dụng giảm cân, giảm mỡ máu cực kỳ hiệu quả

có tác dụng giảm cân, giảm mỡ máu cực kỳ hiệu quả
có tác dụng giảm cân, giảm mỡ máu cực kỳ hiệu quả

Tác dụng giảm béo hiệu quả

Bạn có thể sử dụng hà diệp tươi hoặc khô (nếu dùng loại khô trước khi nấu phải ngâm cho mềm). Đem hà diệp sắc lấy nước, nấu cùng với gạo ăn cháo mỗi ngày. Ngoài ra, bạn có thể sắc nước lá sen uống hàng ngày giúp thanh nhiệt giải độc, đảo thải cholesterol dư thừa, giảm béo phì.
Cách giảm cân bằng lá sen
Nguyên liệu chuẩn bị:
Lá sen khô: 200g (nên mua từ hiệu thuốc uy tín, lá sen được làm sạch)
Túi nilong loại nhỏ, bật lửa
Khay lớn
Cách làm:
Sát nhỏ hà diệp khô vào chiếc khay lớn. Sau đó cho vào túi nhỏ, chia khoảng 3 – 5g, rồi dùng bật lửa hơn mép để đóng gói, đảm bảo không hở, tránh ẩm mốc.
Cách sử dụng:
Cho hà diệp vào cốc, đổ nước sôi 100 độ vào, ủ khoảng 5 phút là có thể uống được. Nên uống trà khi còn ấm, nóng.
Mỗi đợt uống nên kéo dài khoảng 10 ngày. Mỗi năm thực hiện khoảng 3 – 5 đợt, không nên uống quá nhiều.

Mỗi đợt uống nên kéo dài khoảng 10 ngày
Mỗi đợt uống nên kéo dài khoảng 10 ngày

Lưu ý khi dùng lá sen để giảm cân

Việc áp dụng phương thức giảm cân bằng hà diệp khô không an toàn, hiệu quả giảm cân không cao. Bởi hà diệp khi phơi khô các hoạt chất như flavonoid bị phân giải, làm giảm công dụng của sản phẩm.
Hơn nữa, khi sử dụng hà diệp khô những chất nấm mốc, kim loại nặng vẫn chưa loại bỏ hết. Nếu sử dụng hàng ngày sẽ tích tụ trong cơ thể nhiều gây ra hiện tượng ngộ độc, thận hư…

Việc áp dụng phương thức giảm cân bằng lá sen khô không an toàn
Việc áp dụng phương thức giảm cân bằng lá sen khô không an toàn

Chữa háo khát bằng hà diệp

Chọn hà diệp non (mới cuộn, chưa mở ra), đem rửa sạch, thái nhỏ, ép lấy nước uống mỗi ngày. Ngoài ra, bạn có thể thái nhỏ, chế biến như loại rau ghém, ăn sống hàng ngày. Những người bị thiếu nước, vừa bị tiêu chảy mới khỏi nên tích cực sử dụng.
Lá sen tươi giúp chữa bệnh háo nước
Hà diệp giúp thanh lạc ẩm
Chuẩn bị nguyên liệu:
Lá sen tươi: 6g
Kim gân hoa: 6g
Tây quy thúy y (vỏ xanh dưa hấu): 6g
Búp tre tươi: 6g
Ty qua bì (vỏ mướp): 6g
Đem tất cả vào nồi, đổ đầy nước sắc khoảng 30 phút thì tắt bếp. Lượng nước thu được chia làm 2 – 3 lần, uống hết trong ngày.

hà diệp rửa sạch, thái nhỏ, ép lấy nước uống mỗi ngày
rửa sạch, thái nhỏ, ép lấy nước uống mỗi ngày

Giải nhiệt mùa hè bằng hà diệp

Những ngày mùa hè nóng nực, việc dùng hà diệp có tác dụng mát phổi, trừ nóng rất hiệu quả. Đặc biệt, những người bị cảm nắng, đau đầu, hoa mắt, ho khan càng nên tích cực sử dụng nước hà diệp.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *